Instrukcja zawierająca praktyczne wskazówki dla pracowników terenowych placówek wywiadu Armii Krajowej, dotyczące obserwacji niemieckich prób z bronią rakietową.
Jedną z form konspiracyjnej działalności Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej (AK - sił zbrojnych Polskiego Państwa Podziemnego, podległych przebywającym czasowo na uchodźstwie w Londynie władzom wojskowym RP) w latach II wojny światowej - obok walki zbrojnej - była zakrojona na ogromną skalę antyniemiecka działalność wywiadowcza. Całością prac wywiadu kierował Oddział II Informacyjno-wywiadowczy Komendy Głównej AK. Oddziałowi temu podlegały centralne sieci wywiadowcze: działająca do sierpnia 1942 sieć o kryptonimie "Stragan" (podzielona wg obszaru działania i badanej problematyki na sześć komórek organizacyjnych) i następnie funkcjonujące trzy niezależne siatki - "Arkadiusz" (działała na ziemiach Generalnego Gubernatorstwa), "Pralnia" (wywiad wschodni) oraz "Lombard" (rozpoznanie skierowane na zachód i północ Europy). Do Oddziału II napływały też meldunki od sieci wywiadowczych podległych terenowym placówkom AK. Wszystkie meldunki były w Oddziale II analizowane, na ich podstawie opracowywano okresowe raporty, dostarczane następnie do Londynu w postaci mikrofilmu przez kurierów (najważniejsze zaś fragmenty przesyłane były niezwłocznie drogą radiową). Zainteresowanie wywiadu obejmowało prawie wszystkie dziedziny życia w Niemczech i na okupowanych przez Niemców terenach: organizację i przemieszczenia jednostek wojskowych i policyjnych wszystkich szczebli i typów formacji, budowę fortyfikacji, rozmieszczenie i rodzaj produkcji zakładów przemysłowych, produkcję rolną, stan dróg komunikacyjnych, działalność i zarządzenia władz państwowych i partyjnych, sytuację materialną i nastroje ludności cywilnej.
Wśród napływających do analityków Oddziału II różnorodnych meldunków, już w 1941 pojawiły się wzmianki o produkcji niemieckiej nowej tajnej broni. Dalsze informacje, napływające przez cały 1942, pozwoliły zlokalizować miejsce produkcji i prób tej broni (był to ośrodek mieszczący się w miejscowości Peenemünde na wyspie Uznam na południowym wybrzeżu Morza Bałtyckiego) oraz jej charakter - były to pociski rakietowe. Intensywne prace nad tą bronią niemieccy naukowcy podjęli na początku lat 30 XX w. i w ich efekcie w Peenemünde w czerwcu 1942 dokonano pierwszej próby z rakietą V-2, z kolei w grudniu 1942 wystrzelono pierwszy pocisk V-1. Broń określana symbolem V-1 była samolotem-pociskiem sterowanym automatycznym pilotem, napędzanym silnikiem pulsacyjnym, o zasięgu ok. 350 km i uzyskującym prędkość rzędu 640 km/h. Charakteryzował się małą celnością, a mała prędkość ułatwiała jego zestrzelenie przez obronę przeciwlotniczą. Jego udoskonaloną wersją był balistyczny pocisk średniego zasięgu o symbolu V-2 (A-4), napędzany silnikiem rakietowym na paliwo ciekłe (alkohol etylowy i ciekły tlen), o zasięgu ponad 300 km i prędkości ok. 5 700 km/h.
Rozpoznanie ośrodka doświadczalnego w Peenemünde powierzono należącej do siatki "Lombard" pomorskiej ekspozyturze o kryptonimie "Bałtyk 303" (zorganizowanej i kierowanej przez Augustyna Trägera "Tragarza"). Informacje wywiadowców komórki "Bałtyk 303" (przekazywane natychmiast do Londynu), poparte danymi z brytyjskiego rozpoznania lotniczego, doprowadziły do przeprowadzonego w nocy z 16 na 17 VIII 1943 potężnego nalotu bombowego, który uniemożliwił dalsze prace w Peenemünde. Niemcy przenieśli więc zakłady produkcyjne do podziemnych fabryk w górach Harzu i w Turyngii, ośrodek badawczo-rozwojowy zaś ulokowali poza zasięgiem lotnictwa brytyjskiego: w miejscowości Blizna (leżącej przy linii kolejowej Mielec-Dębica-Tarnów).
Dzięki informacjom działających tam placówek wywiadowczych krakowskiego Okręgu AK - szczególnie doniesieniom z listopada 1943 o wystrzeleniu tajemniczych pocisków - Oddział II Komendy Głównej AK zlokalizował miejsce nowych prób broni V-2. Ośrodek w Bliźnie został poddany ścisłej obserwacji, śledzono także kierunek lotu wystrzeliwanych rakiet, zebrane próbki materiałów z rozbitych rakiet dostarczano do Warszawy dla szczegółowej ich analizy. Analizą tych części kierował specjalnie powołany do tego celu zespół wybitnych naukowców (pracami kierowali Antoni Kocjan "Korona" i Jerzy Chmielewski "Rafał", współpracownikami ich byli profesorowie Politechniki Warszawskiej: Józef Zawadzki, Janusz Groszkowski, Marceli Struszyński) - ustalono m. in. skład paliwa stosowanego w V-2 oraz zasady działania wielu podzespołów pocisku. Przełomowy moment nastąpił ok. 20 V 1944, kiedy to jedna z wystrzelonych rakiet nie eksplodowała przy upadku. Ukryta skutecznie przed Niemcami, rozmontowana na części, została następnie przetransportowana do Warszawy. Zapadła decyzja o dostarczeniu drogą lotniczą specjalistom brytyjskim wybranych podzespołów rakiety wraz z dokładnym opisem pozostałych jej części. Operacja oznaczona kryptonimem "Most III" została przeprowadzona w nocy z 25 na 26 VII 1944: na przygotowanym lądowisku pod miejscowością Jadowniki Mokre, niedaleko Tarnowa, wylądował samolot brytyjski, który na pokład zabrał 50 kg oryginalnych części, 65 zdjęć, 12 rysunków technicznych oraz bardzo szczegółowy raport, stanowiący swoiste podsumowanie wiedzy wywiadu AK na temat broni V-2. Przesyłka, nadzorowana przez Chmielewskiego "Rafała" przez Włochy bezpiecznie dotarła do Wielkiej Brytanii, natomiast ośrodek w Bliźnie został niebawem opanowany przez oddziały partyzanckie i przekazany jednostkom Armii Czerwonej (wkrótce dotarli tam też członkowie specjalnej misji brytyjskiej).
Mimo nieukończonych prac badawczych i przerw w produkcji, Niemcy zdecydowali się na użycie broni rakietowej do celów bojowych - głównie przeciwko Wielkiej Brytanii. W okresie od 13 VI 1944 do 29 III 1945 wystrzelono ok. 11 tys. pocisków V-1 (spowodowały śmierć ponad 6 tys. osób), z kolei w okresie od 3 IX 1944 do 27 III 1945 wystrzelono 1115 rakiet V-2 (te spowodowały śmierć blisko 3 tys. osób). Wczesne rozpoznanie zagrożenia pozwoliło na przygotowanie obrony i zminimalizowanie strat.
